հովհաննես գրիգորյան / hovhannes grigoryan

ՎԻԵՏՆԱՄ

Տարին չանվանանեք երջանիկ,

երկինքը կապույտ անսահման,

ցերեկը չկոչենք արթնացում

և ոչ էլ գիշերը խաղաղ:

Որովհետև դեռ պայթում են ռումբերը:

Մենք, որ կարողանում ենք քնել

հիշողություններիս աչքերը կապած

և չհնարենք համեմատություններ կեղծ 

ու պաթետիկ:

Որովհետև զնգում են կրակահերթերը:

Եվ արևելյան շեղաչք մի ժողովուրդ

գնդակահարվում է պարիսպների տակ,

այրվում փայտե խրճիթների մեջ,

և մեռնում դաշտերում բրնձի.

-Դժվարանում է գդալը բերանին տանելը,

և դառնում են անհեթեթ ու տաղտուկ

վեճերը փիլիսոփայական բարդ հարցերի շուրջ,

և իրենց գոյության իմաստն են կորցնում

դիսերտացիաները բժշկագիտական

և դեղատներում թախծող բանակը դեղերի:

Իսկ այնտեղ մետաղի մի հասրարակ կտոր

կործանում է դարեդար եկած

նրբացած ու փխրուն օրագնիզմը մարդու:

Ներելու համար ուժ է հարկավոր,

արտասվելու համար անչափ դառնություն,

սպանելու համար թուլությունն էլ հերիք է,

իսկ ի՞նչ է հարկավոր այս ամենը մոռանալու համար՝

թող ոչ ոք չասի:

Փողոցներում սահում են

քաղաքակրթության նրբացած

գրաստները պսպղուն:

Թերթերը օտար ու անհասկանալի՝

լեցուն շքեղ մարմիններով

և քաղաքական քաղցր ու սահուն 

դարձվածքներով.

Խմեցե՜ք կոկա-կոլա, ինչքան հարկավոր է,

քնեցե՜ք անկողիններում փափուկ ու մեղկ,

իսկ երազներում փնտրեցեք

արդարացումը ձեր ցերեկների,

իսկ երազում գոնե տեսեք ձեր անթերի արտացոլումը

տանջամահ արվող մարդու

չափից դուրս լայն բացված

բիբերի հայելում:

Քամին հեռու հեռվից արյան հոտ

ու հառաչանք է բերում: 

Ես նախանձում ու ատում եմ նրանց,

ովքեր ապրում են պատուհանները փակած,

ովքեր տարին անվանում են երջանիկ,

երկքինը կապույտ անսահման,

ցերեկը կոչում են արթնացում,

իսկ գիշերները քնում են խաղաղ:

***

Փողոցներում, որտեղ հիմա դու չկաս` գարուն է

և մարդիկ քայլում են ոչ մի փոփոխություն չնկատելով:

քաղաքում, որտեղ դու չկաս,

չգիտես թե ինչու տոն է այս սովորական օրով,

և խմբերով աղջիկներ են անցնում

գույնզգույն շորեր հագած`

ոչ մի փոփոխություն

չնկատելով…

Իսկ նվագախումբը դուրս է ցայտում 

ամենաանսպասելի անկյուններից

իր ետևից տանելով 

ցնծությունից խելակորույս երեխաների 

հրոսակախումբը՝

ամբողջացնելով գարնան պատկերը կանաչավուն:

Ի՜նչ հեշտ է սիրել այն ամենն, ինչ հեռվում է,

և ի՜նչ բավականություն` պատկերացնել այն, ինչը չես տեսնում…

Բայց ամենահեշտը քեզ մոտ տխրությունն է ստացվում,

Օ՜, ինչքան ես վարպետացել դու այդ ասպարեզում:

Փիլիսոփայելու համար դու ընտրեցիր երեկոն

և սկսեցիր քեզ որոնել այնտեղ, ուր չկաս ինքդ,

և հայացքդ թափառեց փողոցներով,

մարդկանց մեջ,

սրճարաններում,

և հոգնությունից արցունքոտվեց հայացքդ`

ոչ մի փոփոխություն չնկատելով:

Իսկ նվագախումբն արդեն երկինք է բարձրանում,

իր ետևից տանելով 

ցնծությունից ոչինչ չնկատող երեխաների

հրոսակախումբը…

Ի՜նչ հեշտ է մոռացվում նա, ով հեռվում է,

և ինչ ծանր է ընդունել այս տխուր միտքը,

երբ ինքդ ես հեռվում:

ԱՇՈՒՆ

Նվագում էր դաշնամուրը,

իսկ լուսամուտները բաց էին

և աշուն էր:

Մազերը երկար էին,

իսկ ինքը տղամարդ էր:

Տերևները թափվում էին,

իսկ ինքը նվագում էր:

Այս ամենը այնպես, այնպես տխուր էր,

որ շպրտեցի հանգած ծխախոտս

և չնստեցի տրամվայ:

Մեկ-մեկ

թափվում էին տերևները,

ինչպես չորացած բառեր,

ինչպես չորացած նոտաներ:

Ինձ թաղեցեք

վաղը չէ մյուս օրը-

անտարբեր խնդրում էր դաշնամուրը:

ԿԱՐՈՏ ԵՎ ՍՊԱՍՈՒՄ

Հրեշտակները չեկան քո հոգին փրկելու

կամ գոնե մարմինդ:

Նրանք ամուր փակեցին առասպելների դռները

և դու ստիպված հավատացիր, որ գոյություն չունեն նրանք:

Ծովի ընկերությունը ձեզ մատուցվեց որպես հարգանք:

Դու նայեցիր ավազին ու մտածեցիր՝

ի՜նչ երկար է ճանապարհդ:

Դու հենց այդպես մտածեցիր նաև

երբ քայլում էիր ծովի երկայնքով:

Հետո ճայերի անտանելի ձայներն հասան քեզ:

Իսկապես ի՞նչ լավ բան կա այդ ամենի մեջ:

Ներիր ինձ, ես արդեն կանոնավոր չեմ սափրվում,

չէ՞ որ դու իմ մասին ավելի մեծ կարծիք ունես:

...Բայց դու ամեն օր

բաց ես անում քո լուսամուտները,

որովհետև հաստատ հավատում ես, որ կգան նրանք,

որոնց անգոյությանն էլ ես հավատում...