հենրիկ էդոյան / henrik edoyan

ՄԻ ԳՐԻՔ

Ինձ պետք է մի գրիք, որ ոչ ոք չի գրել,

մի գրիք, որ գրված է, բայց դեռ ոչ մի ձեռք

չի դիպել  նրան: Նրա էջերից

վերցնում եմ իմ տողերը:

Բոլոր աստղերը ինձ լույս են տալիս: Ես նրանց

կարդում եմ, նրանց հնչյուններից

բառեր եմ հորինում, նայում գրքի մեջ

(որ դեռ ոչ ոք չի գրել) և հանում պատկերներ

երկնքի և երկրի

կենսագրությունից: Նա որքան գնում,

այնքան մեծանում է: Նրա

էջերից ես տուն եմ կառուցում,

ապրում նրա մեջ: Իմ բնակավայրը:

ԾԱՌՆ ԸՆԿԱՎ

Սրբելով իմ բոլոր ոտնահետքերը

ես վերադառնում էի դեպի ետ, դեպի 

վայրերը իմ նախկին, դատարկ ձեռքերով, անհասցե,

աննպատակ,

ես վերադառնում էի, ինչպես տարին է

փնտրում իր սկիզբը,

մենության աստվածների խիստ հայացքի տակ:

Իմ օրերի մթամած անտառում

մի ծառ էր լույս տալիս:

Ես վերադառնում էի, մոտենում նրան,

բայց նրան չէի հասնում:

Փողոցների լապտերների լույսի մեջ կասկածամիտ

ոչինչ չի մնացել, ոչ մի ճիգ, ոչ մի դեմք:

Ծառն ընկավ: Ծառն ընկավ: Բայց այդ ես էի, որ ընկա:

ԿԵՍՕՐԸ ՀԵԿԵԿՈՒՄ Է

Ձայներ են ներխուժում

դրսից, փողոցից,

շենքի խռովահույզ

հայացքների տակ,

հոսում են բազմություններ,

չգիտեն՝ ուր են գնում,

գիտեն, բայց՝ ինչո՞ւ,

անցյալից սարսափահար,

օրվա մեջ անդադար,

խաչմերուկների սխալ

անցումներով,

և նրանց ետևից

կեսօրը հեկեկում է

ձեռքերով դեմքը ծածկած:

ԱՂՈՏ ԴԻՄԱՆԿԱՐ

Թափ տուր շեմի վրա ոտքերիդ փոշին,

երբ պատրաստվում ես դուրս գալ 

քաղաքից:

Այնտեղ

դանակներ կան, ովքեր քո կյանքի

ճյուղերն են կտրատում

և նետում կրակի մեջ,

և հսկա մի էկրան,

որի վրայով իրերն են լողում

և մարդկանց աղոտ

դիմանկարներն են անցնում շփոթված,

ոչ մի հետք չթողնելով նրա մակերեսին:

***

Արմունկներով մի հենվիր աշնան պաղ քամուն,

ձեռքերով մի քսվիր

օդի ապակու մեջ արտացոլված լույսնին,

ոչ էլ չափիր վոլտաժը ամառվա արևի,

քեզ համար քո կյանքի հիմնաքարն ամրացրու

զգացմունքի և հույսի

շղթայով աներևույթ, քո ժամանակից

մի պտղունց աղ ցանիր հացի վրա,

ընտրիր բառերը, ինչպես սիրո համար

կընտրես կանանց գեղեցիկ

և անհավատարիմ, և լսիր՝ թե ինչ է շշնջում

մահը քո ականջներին

քո սիրո և քո անկման մոխրագույն երկնքից:

ԱՆՁՐԵՎ Է

Անձրև է, մենակ եմ,

ցուրտը սողում է ուղեղիս մեջ:

Պաղ գարեջուրը

երակներիս մեջ գիշերվա մուժն է ավելացնում:

Անձրև է...

Աչքերիս առջև, օդից կախված

մի գունդ է պտտվում,

և նրա վրա, անձրևի տակ

մեկը խմում է պաղ գարեջուր:

Անձրև է, մենակ եմ,

ցուրտը սողում է ուղեղիս մեջ: 

Քամին քշում է ծառերի ստվերները:

Ես մայթի վրա փշրում եմ գավաթս:

***

Մի լուսին ինձ հեռվից մատնացույց է անում,

տրամվայները չքացել են արդեն,

վերջին տրամվայը ինձ տուն չի տանում այլևս:

Ո՞վ է սպասում ինձ: Նա գիտի, որ ես

անվերջ գալիս եմ, մոտենում իրեն,

բայց իրեն ձեռք չեմ տալիս:

Սպասում եմ նրան, ով ինձ է սպասում:

Մեր միջև մի լուսին է անցնում քաղաքի

գիշերվա վրայով: Վերջին տրամվայ,

որ ինձ պիտի տաներ

փողոցից փողոց: Մի վերջին ճակատագիր

ճաղատ լուսնի տակ:

ՓՈՂՈՑԻ ՄՏԱՊԱՏԿԵՐՈՒՄ

1.

Նա հագուստ էր փնտրում, բայց դա միշտ

նրա մարմնից

կամ մեծ էր, կամ փոքր,

կամ ժամանակը ձգտում էր պահել իր մի

բառի մեջ,

որը միշտ մոռանում էր:

2.

Նա իր կիսաժանգոտ

կյանքն էր ոսկեջրում

զուսպ չարչարանքով:

3.

Այն, ինչ կատարված է, դեռ չի կատարվել:

Մոտեցել են օրերը անտի-ուտոպիայի:

Ձեռք մի տուր ցանկապատին, այն էլեկտրական է:

4.

Փողոցում մի տղա

մի հսկա օղակ է գլորում աղմուկով:

5.

Զույգ ձեռքերը շոշափում են

մաշկս, շուրթերս,

ուզում եմ արթնանալ, բայց չեմ կարողանում:

6.

Լկտի աչքերով կանայք են մոտենում,

նրանք ինձ շրջանցում են,

գնում են, անէանում:

7.

Մահը կեսօրվա ապակուն հևում,

վառում է լույսերը,

բայց մինչև գիշերը դեռ ժամանակ կա:

Այն պետք է ապրել:

8.

Շատ մի մոտեցեք ինձ,

ես դեռ չեմ հագնվել ինչպես որ պետք է:

Ես ձեզ լավ չեմ տեսնում մենության մոխիրներից:

9.

Ի՞նչ կարևոր է՝ ես ձեզ ճանաչում եմ

կամ չեմ ճանաչում,

ամեն ինչ նույնն է բարձրացող և իջնող

արևի ոսպնյակի մեջ,

շենքերի քարե դեմքին:

10.

Հողմակայան է կառուցում ընկերս,

Վան Գոգին շրջանցելով:

Ամեն ինչ պատրաստ է, բայց քամի չկա:

11.

Ես սպասում էի - նա մի բառ պիտի ասեր,

և ոչ ավելի,

մնացածը՝ ես ինքս...

12.

Դրախտում սառնարաններ չկան,

քեզ հետ վերցրու սոսկ այն,

ինչը չի փչանում:

13.

Դեռ այստեղ լույս կա: Մի լապտեր

փողոցի մտապատկերում

դեռ դիմադրում է լուսնի կախարդանքին: Դեռ կան

անցրոդներ: Ճակատագիրը դեռ չի կատարել

իր գաղտնի քայլը: