Կարլ Սենդբերգ / Carl Sandburg


















Չիկագո

Համայն Աշխարհի Մսագործ,
Մեքենաշինարար, Հացահատիկ Լցնող,
Երկաթգծի Բորսայի Տնօրեն և Տեր՝ Ազգային Փոխադրումների,
Փոթորկող, խռպոտ, կռվարար,
Լայնաթիկունք Քաղաք,
ինձ ասում են, որ դու այլասեռված ես, և ես
հավատում եմ նրանց, ես տեսել եմ՝ գազի լապտերների տակ
քո շպարված կանանց, որ գայթակղում են ֆերմաների տղամարդկանց:
Ինձ ասում են՝ դու հանցագործ ես, և ես պատասխանում եմ՝
այո՛, դա այդպես է, ես տեսել եմ, ինչպես է սպանում
մարդասպանը և հանգիստ հեռանում, որ նորից սպանի:
Ինձ ասում են՝ դու գազան ես, և պատասխանում եմ՝
քո երեխաների և կանանց դեմքերին տեսել եմ կնիքը անամոթ քաղցի:
Եվ պատասխանելով այդպես, կշրջվեմ դեպի նրա՛նց, ովքեր
ծաղրում են քաղաքս, կվերադարձնեմ քմծիծաղն ու կասեմ.
ե՛կ և ցո՛ւյց տուր ինձ իմ քաղաք, որն այդքան զնգուն
երգի իր երգերը, հպարտ, որ կա, որ կոպիտ է, ուժեղ ու ճարպիկ,
որ թունդ հայհոյանքով մխրճվում է ուզածդ
կուտակվող աշխատանքի մեջ, ահա նա՝
բարձրահասակ, համարձակ դատարկապորտը, փոքրիկ
և փափուկ քաղաքի ֆոնի վրա,
որ իսկույն մղում է դեպի գործ, կատաղի,
ինչպես երախը փրփրած շուն, խորամանկ,
ինչպես վայրենի, որ կոփվել է անապատի հետ
մղած ամենօրյա պայքարում,
գլխաբաց,
թիավարելով,
նավաբեկվելով,
ծրագրելով
կառուցում է, փշրելով՝ վերստեղծում,
ծխակոլոլ, ողջ դեմքը փոշու մեջ, ծիծաղելով
և մերկացնելով սպիտակ ատամնաշարը,
ծանր բերանի տակ ճակատագրի, ծիծաղելով այնպես,
ինչպես ջահելը կարող է ծիծաղել,
ծիծաղելով մարտնչողի անհոգ ծիծաղով, որ չի
ճանաչում պարտություն,
ծիծաղելով, հպարտ, որ դաստակի մեջ
զարկերակն է խփում, իսկ կողոսկրի
տակ՝ սիրտը ժողովրդի,
քրքջալով,
քրքջաշով փոթորկոտ, խռպոտ, կռվազան,
քրքիջով Ջահելության, կիսամերկ,
քրտնած, հպարտ, որ ինքն է Աշխարհի
Մսագործը, Մեքենաշինարարը, Ցորեն Լցնողը,
Երկաթուղու Բորսայի Տնօրենը և Տերը Ազգային բոլոր Փոխադրումների:

Քաղաքային էտյուդ

Քաղաքի կեղտոտ ուրվագիծը ձգվում-երկարում է,
Տներն ու թաղամասները սփռվում են մղոններով,
Բարձրախոս բեռնատարները թերթ են հասցնում աջ ու ձախ:
Գիշերային ակումբներում պարուհիները վերջացրեցին իրենց պարը:
Պանդոկում կվարտետը հանպատրաստից նվագում է
«Ցույց տուր տան ճամփան»:
Զինվորն ու նավաստին փնտրում են փողոցներ ու տան համարներ:
Գիշերային հսկիչները հայտնվում են կեսգիշերվա
և նախաճաշի կես ճանապարհին:
Նայիր պատուհանից՝ եթե հաշվենք մթնող ժամերն ի վեր
արդեն ուշ է:
Երկնագույն խավարում, աղավնաձվի պես կլոր ամպերը
ընդունում են լուսնային լոգանք:

Կորուսյալը

Ինչ-որ մի նավ,
Լքված ու միայնակ,
Մշուշապատ լճի խորքից,
Ողջ գիշեր,
Կանչում էր, ճչում անընդմեջ,
Ասես կորսված երեխա,
Որ արցունքն աչքերին, սարսափահար
Փնտրում է կուրծքը
Նավահանգիստ մոր:

Մառախուղը

Մառախուղը գալիս է
փոքրիկ կատվի թաթերի վրա:
Նստած նայում է
քաղաք նավահանգստին,
հետո շարժվում առաջ:
թարգմանությունը՝ Արտեմ Հարությունյանի