Հուսիկ Արա / Husik Ara

Մարմնավաճառ կնոջ աղոթքը

հատված <<Աստծո հետ խոսելու ժամանակը>> պոեմից

Ահա իմ մարմինը, որ ամեն ընթրիքի իր մասին է տագնապում,
հանել եմ վաճառքի, առանց աճուրդ, նախնական գնով,
որ պահեմ պատվիրանը՝ գողանալու, սպանելու առիթով:
Եվ հաց է մարմինս, հագուստ, անկողին է ու տանիք,
որ ուտում են ու բաժանում հոգիներին կարեկցանքի.
և դու, Տեր, մեր մարմնի աղը փորձիր, ոչ թե հոգու ալանին:
Ես հսկել եմ դուռը հասարակաց տան, որ անցուդարձն է կյանքի,
մի ձեռքով այրության մեղրն եմ քամել, իսկ մյուսով՝ քրտինքը իմ էգության,
այդպես մեկնել եմ գաղտնիքը մարդու ու երկնային ժամանակի:
Որպես թերմանցք ու հատակի ճշմարտություն՝ ասում եմ Քեզ.
երկրի մեղքը ծանր է երկնքի թողությունից,
խավարը լույսից է մեծ ու վերքը խորն է սպեղանուց...
Ահա մարմինս՝ նախնական գնով, սև շուկայում է,
փոխարենը հոգիս եմ փրկում այս մեղսավոր շահույթով...
բայց իմ հոգին, որ ճմռթված անձեռոցիկ է, Քո ի՞նչին է պետք, Տեր, չէ՞ որ
երկնքում ինձ վճարելու ես այնքան, որքան արժեմ երկրի վրա.
դժոխքում մի տեղ պահիր, ուր պատիժը մեղմ կլինի ու չի լինի առուծախ:

Նոր տարվա առավոտ է իմ սիրելին

հատված <<Բուրմունքի հիշողություն>> պոեմից

Առավոտի պես վճիտ է քո մարմինը,

ամանորի լույսերի նման սպիտակ,

և մեր հին երգերի գույնով է բառն ինձ ներշնչում.

բաց է այգու դուռը՝ ծառը ծաղիկ է,

սերս եկել է՝ ափիս մեջ խնձոր ու նուռ է,

մորեմերկ դողում է իմ առաջ՝

փոթորկված ծովի փրփուր է,

ազդրերը բարակ կրքով են պատված՝

կոնքերի միջնամասում կրակ ու բոց է. 

անկողինս ձմեռնամուտի երկար գիշեր է, պառկիր,

առանց քո մարմնի ցուրտ եմ, մրսում եմ:

Քրտինքիդ բյուրեղներ աղվամազիդ վրայով գլորվում

ու կուտակվում են պորտիդ փոսիկի մեջ

և ես շրթունքով մարմնիդ ցողն եմ հավաքում:

Ողնաշարդ դողացնելով՝ ծնոտս դանդաղ սահում է ներքև

ու փափուկ սեղմում բարակ մեջքդ,

նուրբ պոչուկիդ վրա փոսիկ է իջնում՝

շարունակելով կլոր հետույքդ.

իմ արյունն է շփշփում քո միջնամասում,

որ տրոփում է ինչպես սիրտ:

Լեզվիս փշիկներով ականջիդ բլթակն եմ քերում

և ծանր շնչում շառագունած պարանոցիդ,

շուրթերիս պինդ հետքերն են որովայնդ ծակում,

որ վառվում են՝ անգամ իրենց չխնայող կրակներ.

պոտատակիդ փափուկ ծալքն եմ իջեցնելով խածում,

և կծկվում ես ինչպես մորդ արգանդում էիր:

Պրկվել են կողերդ ու կրքի ծանր հոսքից ուռչել,

անզսպելի ես անկողնում ու չենթարկվող, վայրի էգ,

և ազատ մարմնիդ ամեն մի կեցվածքը

նոր դրսևորում է սիրո բովանդակության մեջ:

Պորտատակիդ բարակ ծալքից

կաթի խաղաղ քնքշանքն է իջնում մարմնիդ գոգավոր մասը

ու խառնվում փափուկ մեղրին,

իմ առնականությունը այդ կաթ ու մեղրով է սնվել՝

առողջ է, ուժեղ ու ինքնիշխան:

Կրքի մեջ դողում է երկինքը, կրքով է ծածկվել երկիրը,

կրքից ծովն է դարձել ծիրանագույն

և ջրերի վրա այրվում է եղեգնիկը:

Եղեգնի միջից, որպես կրակ ու բոց,

դուրս ես վազում, վայրի աղջիկ,

բոլորվին մերկ ես.

շիկակարմիր մազերդ են միայն ծածկող մարմնիդ:

Դու կլոր ու ձիգ կրծքեր ունես,

քո ազդրերը ողորկ ու երկար են,

և ամռան արևի պես բաց է պորտատակդ,

որ ինձ մարմնիդ ազատությանը՝ կատարյալին է հասցնում:

Լիտվուհին

Նորից տան տղա չեմ.

գիշերվա բարակ ճանապարհով տնից փախել՝

ու չգիտեմ, թե ո՞ր քարի տակ կորած կարոտիս ոտնահետքն եմ փնտրում:

Իմ ձեռքերը սպասում են քեզ՝ կատվի ճանկերով կին,

ոչինչ մի կորցրու քեզնից, կարևոր չէ՝ խավարում, թե լույսի մեջ.

վերադարձիր՝ օձի կանաչ աչքերով, ինչպես կայիր:

Մատներս անգիր գիտեն, և մանրամասն,

վայրի մարմնիդ գիծն ու կորը, աղվամազն անգամ...

Քո տեսիլքն է հոշոտում գույնը աչքերիս,

ավերված է դեմքս ու փուլ է եկել այն օրից,

երբ գնացիր խեղճ ու կրակ ասելով.

-Միշտ սպասիր ինձ. ես ամեն վայրկյան կարող եմ գալ:

-Աստծո պես խոսեցիր,- ասացի,

և երկրորդ գալստյանդ եմ սպասում:

Հիմա, սպասողիս ու պատի և կարոտի փոշոտ արանքում

լիտվուհին է սեղմվել՝ լպստած թերմացք,

անտեր ու դուրս, թափառական մի կին՝

մարտի 2-ին այգու նստարանից վերցրած:

-Անուն չունեմ. ինձ լիտվուհի ասա,- հենց այդպես էլ ասաց:

Գիշերվա կեսը, գրե թե երկու կեսն էլ,

խմեց ու ծխեց փշերի մեջ կարոտիս,

որ իսկը դու ես՝ խնձորը մեջտեղից կիսած:

Կարոտից փշաքաղվելու համար՝

ես ուզում էի դառնամ դու.

մի հին գերան կար՝

փռված ճանապարհի ու անտառի արանքում,

եղունգներս կանոնավոր սրում էի՝

ընդոստ ցատկերով ճանկռոտում գերանը,

հայասքով նմանակում էի օձերին,

անում էի ամեն բան՝ ինչ հիշում էի քեզնից:

-Ես ամեն վայրկյան կարող եմ գալ:

Աստծո պես տված խոստումիդ սպասելու եմ

երևի մինչև Հարություն՝ Երկրորդ գալստյան օրը՝

անքուն ու միշտ արթուն:

Իսկ մինչ այդ քո ոտնահետքը կփնտրեմ.

գարնան, ամռան ու աշնան, հավանաբար ձմռան այգում էլ

մի լիտվուհի, գնչուհի կամ քրդուհի կգտնեմ

ու չգիտեմ թե էլ ինչուհի,

և կսեղմեմ քո եղունգներով ու ատամներով

ու իմ կարոտի փշերով, որ ճիշտ քո տեսքով է:

Այնպես որ, միշտ օրհնվի ոտնահետքը քո նման աստծո:

Ժաննա

Անձրևը նախ տանիքին էր,

հետո իջնում էր պատուհանի ու պատի վրայով՝

նոր միայն պառկում հողին:

Ձորից բարձրանում էր գետի խշշոցը,

խառնվում

երկնքից կաթիլ-կաթիլ իջնողի հևքեին,

հոսում թաց երակը

սենյակում պատսպարված մեր կրքի 

և դառնում եռաձայն նվագ՝ ապրիլյան գիշերվա մեջ:

Ցտեսություն ասելիս միայն հիշեցի,

որ չեմ հարցրել անունդ.

-Ժաննա: Փափուկ է հնչում՝ ինչպես լույսի մարմին:

Եթե շուտ իմանայի,

գեղեցկությունդ գրեթե կատարյալ կլիներ,

որ խմում էի ամեն պահ՝

ինչպես վերջին անգամ տրվող բաժակ,

կում-կում՝ քո անսովոր, խաղից դուրս մատուցումով

և շնորհակալություն ուղարկում ծնողներիդ,

որ չեմ էլ տեսնի երբեք:

Ժամանակի սահմանումը մեզ համար չէր.

խում էինք ու խումահար:

Աստծո անունն էլ տվեցինք.

դու հավատում էիր և վախենում

ոչ պակաս աստվածային մերկությանդ համար:

Հետո անձրևի միջով՝ կրկնվող և սկսվող

(երրորդ գիշերն էր),

քայլեցինք քաղաքամերձ գյուղը,

բայց այդպես էլ տունը չգտանք.

և այգիների կանաչի մեջ էինք՝ մերկ,

ինչպես առաջին մարդիկ էին դրախտի պարտեզում:

Դու նորից էիր փախել տնից

և ազատության միջով հասել ձեռքերիս.

ասում էիր. <<Ես ավելին վերցրեցի, քան ստացար դու,

չզգացիր՝ առաջին գիշերը երկրաշարժ եղավ>>:

Ժա՛ն, իմ անսովոր ազատություն՝ պատահական,

չմոռանաս քեզ հետ վերցնել

անձրևը, գետի խշշոցը 

և մեր թաց կրքի երեք գիշերը,

որ այլևս քո աղոտքն են

և տեղած վերջին աստվածը:

բանաստեղծությունները՝ Հուսիկ Արայի <<Աստծո հետ խեսելու ժամանակը>> գրքից

Երևան 2012թ.