Բորիս Գրեբենշիկով / Boris Grebenshikov

Ելիզավետան

Ելիզավետան երկու ընկեր ունի.

Մեկը նժույգ է, մյուսը՝ միշտ երազի մեջ:

Վարագույրից դենն անձրևի շրշյուն է.

Հավերժական հանգիստ ու վերջ:

Իսկ այստեղ, ինչպես միշտ, կիրակի է,

Մոմեր են, ու տոն է էլի:

Ամառ ու ծիծաղ է էլի:

Եվ բաներ, որ չի կարելի...

Էդ դեպքում, ասա ինձ,

Արձաններն ինչո՞ւ էին գահավիժում:

Ինչո՞ւ էինք իրար վրա կրակում:

Ինչո՞ւ էինք իրար մտրակում:

Եվ մատը շուրթիս հպելով՝

Շշնջաց. <<Ինչ ուզում ես արա, միայն թե՝ լռիր,

Որովհետև խոսելը մահ է, 

Խոսելը չի կարելի>>:

Եվ մեր մարմինները կբացվեն դռների պես,

Եվ մեզ կտրվեն թևեր,

Եվ մենք միայն կթռչենք

Դեպի երկինք՝ վեր,

Որտեղ, ինչպես միշտ, կիրակի է,

Մոմեր են, ու տոն է էլի,

Ամառ ու ծիծաղ է էլի,

Եվ բաներ, որ չի կարելի...

Բաներ, որ չի կարելի...

Կարոտիս անունը

Իմ կարոտն այստեղ

Ինձ քրքրում է՝ ինչպես ասեղ,

Ուզում է էլի ամեն ինչ քանդի.

Նա այստեղ է՝ ապակու շողքի մեջ,

Նա այստեղ է՝ գետերից անդին.

Այնտեղ է, որտեղ

Սկսվում է անհունը...
Աստված իմ, ասա, ի՞նչ է կարոտիս անունը:

Քո ու իմ միջև

Իմ բոլոր բառերն են

Դանդաղ ձայն, բարձր երկնքի մասին:

Իրարից հեռու են ու միշտ միասին

Այնտեղ՝ հեռվում, որտեղ

Սկսվում է անհունը:

Աստված իմ, ինձ հուշիր, ասա՝

Ի՞նչ է կարոտիս անունը:

Ես շատ հեռու եմ քո ձայնից:

Դու միշտ հեռու ես ինձանից,

Ինչպես օդը կրակից,

Ինչպես տանիքը հատակից,

Ինչպես արյունը սրտից,

Ինչպես ճշմարտությունը ստից...

Տեր իմ, շրջվիր,

Նայիր ինձ:

Միշտ եկել ու էլի գնում ես:

Միշտ գնում ու էլի մնում ես:

Միշտ ցածում ու միշտ էլ վերում ես:

Միշտ տանում ու միշտ էլ բերում ես:

Միշտ ներել ու միշտ էլ ներում ես:

Դու կաս իմ նախորդ ու հաջորդ կյանքում:

Եթե ևս մի անգամ արթնացնես,

Ես էս մի անգամ կզարթնեմ մաքուր

Ու կսավառնեմ դեպի անհունը:

Աստված իմ, աղաչում եմ, ասա՝

Ի՞նչ է կարոտիս անունը:

Եղբայր Նիկոտին

Եղբայր Նիկոտին, եղբայր Նիկոտին,

Ես չեմ ուզում քայլել շարքով.

Ես ուզում եմ քայլել առանձին...

Արդեն ժամն է շեղվել էս կրակե գծից...

Ձեռ քաշիր ինձնից,

Եղբայր Նիկոտին:

Արդեն հիվանդ եմ ու չեմ զարթնում շուտ:

Դու՝ անտեր Բուդդա, անտուն գինարբուք,

Դու՝ անողոք Տեր ու երկինք խրթին...

Ձեռ քաշի ինձնից,

Եղբա՛յր Նիկոտին...

Ես եկա՝ տաքանամ տաճարում:

Մի աչք էր խորանից հետևում: 

Եվ մղձավանջն այս երկար է տևում,

Այս մղձավանջը անվերջ է թվում...

Սկսվել ու չի ավատվում

Դանակի սահքն այս ահավոր

Այս ճերմակ մաշկի վրայով:

Իսկ շուրջս տունդրան է, շուրջս՝ սառույց,

Մարդիկ շարունակ ինչ-որ տեղ են վազում,

Չնայած ոչ մի տեղ հասնել չեն ուզում,

Չնայած ոչ ոք նրանց չի սպասում...

Սկսվել ու չի ավատվում

Այս մղձավանջը դատավոր-

Դանակի սահքն այս ահավոր:

Եթե ես փուլ գամ, մեծ դժբախտություն չի.

Աստված մեզ պես ապրանք դեռ շատ ունի- մի բոլ-

Կիլոգրամը՝ չորս կամ հինգ ռուբլով:

Այնպես որ՝ չկա որևէ խնդիր.

Այնպես որ՝ հանգիստ ձեռ քաշիր ինձնից,

Եղբա՛յր Նիկոտին:

500

Հինգ հարյուր երգ կա, բայց չգիտես՝ ինչ երգես:
Հինգ հարյուր երգ. հինգ հարյուր նպատակ:
Երկինքը սեղմվում, դառնում է վանդակ:
Քառատողեր, հանգավոր կատակ,
Լիֆտի մեջ փակված մի քանի խեղկատակ:
Մի քանի սեր: Մի քանի գույն ու փայլ:
Բառերը նույնն են, սակայն
Տառատեսակն է այլ:

Իր զավակներին է խժռում
Իմ հայրենիքը խոզի պես:
Ամեն ինչ լինում է հենց այսպես:
Բոլորն են խաղում և ունեն կոչում:
Ձեռնոցավորնորը օրորոցն են ճոճում:
Ովքեր ձեռնոց չունեն, խրում են դռելները:
Մեռելներին են թաղում մեռելները:

Հե՜յ, ո՞վ է հիշում՝ ով է խաչված խաչին:
Ո՞վ է հիշում, որ ամեն վայրկայն պիտի շնչի:
Գոնե հիշո՞ւմ եք՝ ինչքան պողպատ էր
Հասնում մի շնչին:
Գոնե հիշո՞ւմ եք՝ ինչ է փափագում
Ամեն մի շնչող:
Մի փայ պողպատը խրվեց ու անցավ
Իմ սրտի միջով:

Այստեղ ինձ զգում են ճիշտ այնպես,
Ինչպես կզգա իրեն նեգատիվը,
Եթե լուսնին պահես:
Գոնե հիշո՞ւմ եք՝ ումից եք սերել:
Հիշո՞ւմ եք, որ դուք հայրենասեր եք
Եվ պիտի սպանեք այն ուրիշներին,
Ովքեր չեն մոռացել ու դեռ հիշում են:

Հարցերը շատ են, ոչ ոք չի պատասխանում:
Մեր անունները մեզ չեն համապատասխանում:
Մեր երջանկությունը պատրատված է
Հոնկոգում ու Լեհաստանում,
Բայց էս անուններն էլ
Չեն համապատասխանում:

Ամեն ինչ ավարտվեց, և լույսերն են հանգած:
Մենք չսովորեցինք ապրել. մենք սովորեցինք
Մեռնել կանգնած:
Մեզ խոշտանգեցին, բայց չունենք վերքեր:
Կռնատ ենք վաղուց, բայց ունենք ձեռքեր:
Արդեն մոռացել ենք, որ վանդակի թռչյունն
Անկարող է երգել:
Նույնիսկ չենք հիշում, որ էս ամենն ընդամենը խաղ է.
Կողծ հարստություն, կեղծ աղքատություն,
Կեղծ ուտուշխմուշ ու կեղծ սով...

Սիրելիս, արի համաձայնվիր,
Որ կարելի է խաղալ այս խաղը
Երկուսով:

Թարգամանությունը՝  Արմեն Շեկոյան