ջեք քերուաք / jack kerouac

մատիտով ընդգծված տողեր
ճանապարհին վեպից


















*

...ինձ խելագարներն են հետաքրքրում՝ նրանք, ովքեր խելքները թռցնում են կյանքի համար, խոսակցությունների համար, փրկված լինելու ցանկության համար, ովքեր ուզում են ամենը միանգամից,  ովքեր երբեք չեն տխրում ու երբեք տրամաբանական բաներ չեն խոսում, այլ միայն այրվում են, այրվում, այրվում, ինչպես ֆանտաստիկ հռոմեական մոմեր, որոնք սրադերի պես տարածվում են աստղազարդ երկնքում,կենտրոնում՝ կապույտ առկայծումերով, այդժամ բոլորը նրանց են նայում ու գոռում. ¦Օհօ-օ-օ՜§:



*
-Մեկընդմիշտ ոչինչ հանարվոր չէ հասկանալ: Դա ոչ ոքի տրված չէ: Ու մենք էլ ապրում ենք հույսով, որ երբևէ մեզ դա կհաջողվի:
-Չէ՛, չէ՛, չէ՛: Հիմարություն ես դուրս տալիս, ռոմանտիկ աբսուրդ՝ Վուլֆի ոճով,- վրդոհվեց Քարլոն:


*
Ամերիկայում տղաներն ու աղջիկները այնքան ձանձրալի են անցկացնում ժամանակը միմիանց հետ: Ցանկանալով իրենց իմաստունների տեղ դնել, նրանք անմիջապես հոժարակամ տրվում են սեքսի տրիապետությանը: Բայց պետք է ուղղակի սուտ խոսքերի փոխարեն խոսել պարզ, անկեղծ հոգու մասին, չէ՞ որ կյանքը սուրբ է ու թանկ է ամեն վայրկյանը:


*
-Ու հիմա մեզ չի ասի, որ Աստցած չկա: Ախր մենք անցել ենք այդ բոլոր փուլերը: Չէ՞ որ դու հիշում ես, Սալ, ոնց էի առաջին անգամ եկել Նյու-Յորք ու ուզում էի, որ Չեդ Քինգը ինձ բացատեր Նիցշեի մասին: Հիշու՞մ ես, որքան վաղուց էր: Ամեն ինչ հրաշալի է, Աստված իրական է, մենք գիտենք, թե ինչ է ժամանակը: Հույներից սկսած բոլոր սկզբանական ենթադրությունները սխալ դուրս եկան: Երկրաչափության ու երկրաչափական համակարգերի միջոցով ոչնչի չես հասնի: Ահա թե ինչումն է բանը:- Նա մատը մտցրեց բռունքի մեջ, մեքենան ընթանում էր ուղիղ գծի մեջտեղով, ասես կարչել էր դրանից:- Եվ ոչ միայն, չէ՞ որ մենք քեզ հետ գիտենք, որ Աստցած կա, բայց ժամանակ չկա բացատրելու, թե որտեղից:


*
Ինչ-որ բան, ինչ-որ մեկը, ինչ-որ ոգի անդադար հետևում էր մեզ բոլորիս կյանքի անապատում, որպեսզի անմիջապես բռներ մեզ մինչ մենք կհասնեինք երկնքին: Իհարկե, հիմա այդ մասին հիշելով ես հասկանում եմ, որ դա միայն մահը կարող էր լինել, մահն է տիրանում է մեզ, մինչ կհասնենք երկնքին: Բնականաբար, այն՝ ինչը մենք կարոտում ենք, ինչը մեզ ստիպում է խորը շունչ քաշել, և հառաչել, և զգալ քաղցր գլխապտույտ, հիշողությունն էր ինչ-որ կորցրած վայելքի, որը շատ հավանական է, որ զգացել ենք մայրական արգանդում ու կրկին վերագտել (ինչքան էլ որ դժվար է դա ընդունել) միայն մահվան մեջ: Սակայն ո՞վ կուզեր մահանալ: Իրադարձությունների մրրկահողումում ես երբեք այդ մասին չեմ մոռացել: Պատմեցի Դինին, և նա միանգամից սա ընդունեց որպես հասարակ ձգտում դեպի մաքուր մահը. քանի որ մեզնից և ոչ ոք չի վերադառնալու կյանք, ուրեմն այստեղ հնարավոր չէ ինչ-որ բան կիսել միմիանց միջև, ու այդժամ ես համաձայնեցի:


*
Այս ամենը տարիներ տևած սեքսուալ նկարներ նայելու արդյունքն է, հանրաճանաչ ամսագրերում կանացի ոտքերին ու կրծքերին նայելու արդյունքն է, ընկալումն է ամուր պողպատե միջանցքների ու կանացի խոցելության, որն իրական չէ: Բանտը դա մի վայր է, որտեղ դուք համոզում եք ինքներդ ձեզ, որ ապրելու իրավունք ունեք:


*
Այդ ի՞նչ զգացողություն է պատում ձեզ, երբ դուք հեռանում եք՝ թողնելով մարդկանց հարթավայրում, ու նրանք հեռանում են մինչև կվերածվեն հազիվ նկատելի կետերի: Մի զգացում, որ երկնքի տակ չափազանց մեծ տարածություն կա, և որ դա հրաժեշտ է: 


*
Ես գիտակցեցի, որ արդեն ապրել եմ անհամար մահեր ու ծնունդներ, ուղղակի չեմ հիշում դրանց մասին, որ տեղափողխվելը կյանքից մահ ու մահից դեպի կյանք այսքան պարզ ու հեշտ է, մոգական ներսուզում ոչնչի մեջ, ոնց որ միլիոն անգամ քնես ու կրկին արթնանաս, ու դա պատահում է լրիվ պատահական ու լիակատար անհայտության մեջ: Ես հասկացա, որ Գիտակցության իրական հստակությունն է պատճառը այդ անվերջ մահերի ու ծնունդների, այդպես մեկ էլ քամին է շարժում մաքուր, հանդարտ հայելային մակերեսը ջրի:


*
-Լսիր, եղբայր, երեկոյան նվագող ալտահարը ուներ դա, նա այն գտավ ու միանգամից բռնեց: Ես դեռ չեմ հանդիպել տղայի, ով կարող է այդքան երկար պահել այն:
Ինձ հետաքրքրեց, թե ինչ է ¦դա§-ն:
-Դե՛ դե՛,-ծիծաղեց Դինը,- միթե հնարավոր է նման հարցի պատասխանել...հը՜մ: Ահա եկավ տղան, և բոլորը հավաքվեցին, ճի՞շտ է: Նա պետք է կարողանա արտահայտել, թե ինչ է կատարվում նրանց հոգիներում: Նա սկսում է առաջին թեման, այնուհետև ամրապնդում է այն նոր գաղափարներով, ու ժողովուրդը գոռում է. ¦Այո՜, այո՜§,-  և ընկալում է ամեն ինչ, իսկ նա հանկարծ բարձրանում է հոգու մակարդակին և արդեն իրավունք չունի ներքև իջնելու: Ու այդ պահին, կամա թե ակամա, նա բռնում է դա հատվածներից մեկի ժամանակ, բոլորը դա զգում են ու քարանում: Բոլորը լսում են, իսկ նա բռնել է դա ու չի կորցնում: Ժամանակը կանգնում է: Նա լցնում է դատարկ տարածությունները մեր կյանքի իմաստներով, տառապող ներաշխարհի խոստովանությամբ, կորցրած մտահղացումների հիշողությամբ, նոր տրամադրության վրա հին խաղերով: Քո խաղով դու պետք է կամուրջներ կառուցես ու տեղափոխես նրանց մի կողմից մյուսը՝ միառժամանակ ներսուզվելով յուրաքանչյուրի հոգու մեջ, ու անել դա ամեն վայրկյանի այնպիսի անհասանելի մեղեդային տրամադրությամբ, որ բոլորը հասկանան՝ գաղտնիքը երաժշտության մեջ չէ, այլ դրա...


*
Անանունությունը մարդկանց աշխարհում ավելի լավ է, քան փառքը երկնքում. իսկ ի՞նչ է երկինքը: Ի՞նչ է երկիրը: Ամենը հոգու մեջ է:


*
-Ուզում ես ասել, որ վաղ թե ուշ աղքատնե՞ր ենք դառնալու:
-Իսկ ինչո՞ւ ոչ: Իհարկե դառնալու ենք, եթե ուզենք, պարզ բան է: Ի՞նչ վատ բան կա դրա մեջ: Ապրում ես քեզ համար, ու քեզ ամբողջ կյանքում չի հետաքրքրում այն, ինչը մյուսներն են ուզում, անգամ հարուստները ու քաղաքական գործիչները, ոչ ոք քեզ չի անհանգստացնում, իսկ դու սալնում ես, սլանում քո ճանապարհով:
... Ճանապարհն այն է, ինչը ինձ բժիշկն է նշանակել:


Джек Керуак "В дороге"
Издательство АЗБУКА 2014

























ռուս. թարգմ.՝ արամ մամիկոնյան

Комментариев нет: